Wat gaat er schuil achter Street Art? Soms veel, soms onthutsend weinig!

Zoals ik vandaag op Facebook en Twitter al liet weten, vind ik de Street Art van Bansky geniaal! Het is subtiel, maar confronterend en beter dan hij kan ik het in taal niet uitdrukken (met dank aan een collega die me daar vandaag op wees).

Nieuwsgierig? Kijk bijvoorbeeld eens op:

– http://www.banksy.co.uk/out.html
– http://www.banksy.co.uk/in.html.

Cultuurfilosofen kunnen daar een puntje aan zuigen, want de kracht die Bansky in z’n tekeningen legt, kunnen zij vanuit hun veilige woon- en studeerkamers nooit aan hun teksten meegeven. Misschien zou een verhaal erbij in de buurt kunnen komen, maar niet elk verhaal is een sterk verhaal.

Dat bleek maar weer toen ik vanavond – nieuwsgierig geworden – de film ‘Exit through the Gift Shop‘ keek; ja inderdaad: een film die door Bansky werd geregisseerd en waarin hij zelf optreedt, maar waarin vooral Mr. Brainwash centraal staat. Zo krachtig als zijn tekeningen zijn, zo slapjes vond ik het verhaal over een selfmade kunstenaar die zich uit het niets heeft gekatapulteerd naar het wereldje waar geld wordt uitgegeven aan lucht.

Zoals Harrie Jekkers ooit zong (in het nummer Jan Willem):

en weet u wat Jan Willem doet?
dat is nog nooit gedaan
hij zet twee punten op een doek,
gaat dan naar een verband op zoek
vertrekt dan uit het ene punt en komt daarna spontaan
met beulp van vingerverf bij het and’re punt weer aan
en dat is nog nooit, dat is nog nooit, dat is nog nooit gedaan
zij die eig’lijk nu al vinden dat Jan Willem kl**e is
die mogen dat pas zeggen als ie uit de mode is
pas dan wordt het een wedstrijd, wie zal de eerste zijn,
die roept: Jan Willem, dat was een ***, die trok alleen een lijn

Dat dus. Maar struinend over het internet is er nog niemand geweest die dat over Mr. Brainwash heeft durven zeggen. En hoewel Bansky ruime slagen om de arm houdt, durft hij het in deze film niet aan om echt afstand te nemen van de figuur die geen filmer bleek te zijn; die commercieel slaagde, maar als kunstenaar faalde. 

Street Art kan er vreselijk in slagen om onder de huid te kruipen en stuitend subtiel zichtbaar te maken wat niemand wil zien. Bansky kan dat als geen ander. Daarom alleen al had hij zijn handen niet moeten branden aan een film. Een verhaal in een film kan krachtig zijn, maar ik weet zeker dat Bansky met één plaatje meer had kunnen zeggen dan met anderhalf uur bewegend beeld. Nu is het halfbakken geworden en spaart hij de kool en de geit. Als Street Artist had hij per direct een einde kunnen maken aan de commercieel aantrekkelijke, maar lege carrière van Mr. Brainwash en ik denk dat hij dat diep in zijn hart liever had gedaan.

Misschien voelt de film daarom wel zo vals aan…