Column – we liegen wat af; over epo, porno en zo

Tijdens de Tour de France van 2011 stond ik langs de kant van de weg en zag ik de mannen op de foto langskomen; achteraan in het peloton. Na de onthullingen rondom Lance Armstrong heb ik daar andere beelden bij dan toen. Toen was ik nog naïef. Ik zat net zelf op de fiets en begon me te interesseren voor de wielersport. En ik vond het wel cool om de helden – die veel sneller en krachtiger fietsten dan ik – voorbij te zien gaan; in een oogwenk; dat wel; onderaan de Alpe d’Huez die ik een paar dagen daarvoor ook had beklommen.

Maar zoals gezegd: ondertussen ben ik door alle ‘nieuws’ rondom Armstrong de naïviteit wel zo’n beetje voorbij. En waar Leipheimer eerst een eenling leek te zijn, blijkt nu 90% van de Rabobankploeg ook epo en allerlei andere troep te hebben gebruikt. Tenminste: als ik de NOS en veel andere partijen mag geloven, want voorlopig blijft het gissen en heeft niemand de feiten volledig op een rij. En precies daar begint het te wringen, want wie is hierin nog te vertrouwen? Welk (financieel) belang hebben fietsers, hun belangenbehartigers, de NOS en andere nieuwsvergaarders bijvoorbeeld bij een doofpot of juist bij volledige openbaarheid? Ik weet het niet. Ik kan er ook geen precieze hoogte van krijgen. Maar lekker zit het me niet.

Het lijkt aantrekkelijk om het hier maar bij te laten; lekker op afstand. Maar ook dat is niet mijn ding. Het blijft wringen. En dat heeft alles te maken met het filmpje dat ik de afgelopen weken meerdere keren bekeek op YouTube: http://youtu.be/p3Uos2fzIJ0; het prisoner’s dilemma in optima forma. Op afstand had ik al bij de eerste keer door hoe het af zou lopen (en ik ben eigenlijk best benieuwd of dat ook voor anderen geldt). Maar het begon me pas echt te duizelen toen ik me voor probeerde te stellen hoe ik me zou voelen als ik in de stoel van de verliezer (of winnaar) zou zitten… Want op afstand (zonder belangen) is het gemakkelijk praten (en misschien ook wel inschatten), maar in het spel raak je al snel verstrikt en kan er best veel op het spel staan. Wat zou ik dan doen, als ik in het spel zou moeten kiezen voor steal or split (afgezien van de slimme zet die een andere speler deed in hetzelfde spel: http://youtu.be/S0qjK3TWZE8; dat werkte ook maar één keer) ? We liegen wat af met elkaar. Het begint met de kleine dingen op het werk. Het gaat door als de belangen groter worden en het neemt ongezonde proporties aan, als we dichter bij ons hart komen. Ik heb bijvoorbeeld nog lang geloofd in de eerlijkheid van iemand als Michael Boogerd (die ooit niet onverdienstelijk fietste bij de Rabobank). Maar nu hij – in de hoek gedreven – praat over vitamines, begint de twijfel toch ook z’n breekijzer in mijn ziel te zetten.

Dat gebeurde ook toen ik gisteren tussen neus en lippen door hoorde opmerken dat 80 tot 90% van de mannen in de kerk verslaafd is aan porno. Ik beluister die cijfers normaal gesproken met een gezonde dosis scepsis (vind ik zelf), maar ik kan er niet omheen dat ik ook in mijn omgeving mannen tegenkom die daar niet vanaf kunnen blijven. Veel cijfers kun je er op het internet niet over terugvinden. Ik stuitte wel op een kort artikeltje  (http://www.crosswalk.com/church/pastors-or-leadership/how-many-porn-addicts-are-in-your-church-1336107.html), maar hoe serieus je die getallen nou moet nemen? Afhankelijk van de definitie kijk ik namelijk ook wel eens porno, want laten we eerlijk zijn: als je een beetje actief bent op het internet, kun je er niet omheen. En als porno je via het internet niet bereikt, gebeurt het wel op andere plekken (zie bijvoorbeeld mijn blog over ‘Phileine zegt sorry‘).

Ik maak me daar echt zorgen over, want wie vertrouwt mij na al die cijfers nog, als ik zeg dat God mij gezegend heeft met ongevoeligheid voor porno; dat ik porno eerder als bedreiging dan als verleiding ervaar? De wereld vindt dat het moet kunnen; dat porno een onschuldig tijdverdrijf kan zijn. Ik geloof daar niet in. Door vallen en opstaan ben ik erachter gekomen dat wat ik opzuig mijn beeld van de wereld meer bepaalt dan me lief is. Zo bekeken maakt het nogal uit of ik porno snuif of de Bijbel lees en de diepte daarvan tot me door laat dringen. Laat er overigens geen misverstand over bestaan. Jezus is er duidelijk over. Als ik een vrouw begeer, pleeg ik overspel. En als je een beetje thuis bent in de Joodse/Bijbelse wetgeving, staan daar zware straffen op…

Maar dat is niet wat me echt bezighoudt; wat me echt zorgen baart. Waar het me wel om gaat? Dat geniepig gebruik van epo of porno ook anderen in een kwaad daglicht stelt. Want dat Leipheimer en Boogerd hebben gebruikt, wat zegt dat over de ploeg van vandaag? Niets toch? Niets negatiefs, maar – helaas – ook niets positiefs. Met andere woorden: het tast het basisvertrouwen in de wielersport aan. En dichter bij huis: dat 50% van de mannen in de kerk (wel eens) porno kijkt (en daaraan verslaafd raakt) tast het onderlinge basisvertrouwen aan. Welke man of vrouw kan ik nog vertrouwen? En – misschien nog wel erger – hoe zit het met mijn eigen man/vrouw of vriend/vriendin? Ik geloof er niet in dat vroeger alles beter was, maar het agressieve individualisme dat bijvoorbeeld Friedrich Nietzsche predikte laat vandaag wat dat betreft diepe sporen na. Begrijp me goed: individualisme heeft ons in mijn ogen ook veel goeds gebracht, maar als het alleen nog draait om mij; als ik maar aan m’n trekken kom…

Zolang het prisoner’s dilemma vrijblijvend en op afstand blijft, zijn er rationeel aantrekkelijke ontsnappingsroutes denkbaar (trek de logische alternatieven maar eens na via internet). Maar als het dichterbij komt – als het erom gaat spannen – ligt het allemaal niet zo gemakkelijk meer. En als daardoor wantrouwen leidend wordt voor wat we doen, denken en voelen… Dan is samenleven ver te zoeken. In zo’n samenleving kan vertrouwen en kwetsbaarheid je namelijk danig beschadigd achterlaten. Dan is het maar net wat je voor dat vertrouwen over hebt en of je stevig genoeg in je schoenen staat op het moment dat het er echt op aankomt; als jouw epo of porno voorbijkomen en/of als je mensen in je eigen omgeving tegenkomt die je altijd vertrouwde en die zijn gevallen voor hun eigen verleiding; die altijd hebben gelogen over hun eigen epo, porno en zo.