Stieg Larsson – Mannen die vrouwen haten

Hoewel dat eigenlijk tegen m’n gevoel ingaat is mijn advies: begin nooit aan dit ‘nare’ boek! Want: als je er eenmaal aan begonnen bent, kom je er niet meer van los. En dat gebeurt me niet vaak.

Ik had Larsson al wel in de top5-lijstjes voorbij zien komen, maar besteedde er geen aandacht aan; tot ik het boek voor m’n verjaardag kreeg. Normaal gesproken zal ik zo’n boek niet snel aanschaffen en zoals vaker bleek maar weer eens dat ik daar gedeeltelijk gelijk in had. Want literatuur heb je met Larsson niet in handen (in ieder geval niet in het licht van mijn definitie van literatuur, punt 3). Het lijkt wel niet samen te kunnen gaan (hoewel er natuurlijk uitzonderingen zijn): mooie taal en een spannend plot. Misschien ligt het aan de vertaling (escape-route no. 1), maar van mij krijgt de vertaling (en daarmee het origineel?) een 7. Het toen-en-toen-gehalte van deze ‘Larsson’ is niet echt hoog, maar hoog genoeg om me er soms aan te ergeren.

En toch kon ik het boek maar niet wegleggen. Ik heb er de broodnodige rustuurtjes (vooral ’s nachts) voor opgegeven en dat wil heel wat zeggen, want ik slaap graag en veel. Ik heb al gecapituleerd voor de volgende delen. Die moeten er ook maar gewoon van komen de komende maanden. Ik heb wel met het thuisfront afgesproken dat ik deze boeken niet in een werkweek, maar tijdens een vakantie ga lezen. Want voor vrouw en kinderen werd ik er natuurlijk niet vrolijker op.

Overigens is het plot te ingewikkeld om het hier zo even uit de doeken te doen. Laat ik volstaan met de opmerking (maar dat had je al begrepen uit het bovenstaande) dat het plot mateloos boeit. De vermissing van een meisje (40 jaar geleden), de mentale val van een journalist en zijn wederopstanding, de samenwerking met het autistische, maar geniale meisje, de onvermijdelijke onderling complicerende relaties en nog heel veel meer maken het boek tot wat het is: spannend en meeslepend. Jammer dat Larsson dit niet meer mee kan maken en dat zijn vader en broer niet met de eer, maar wel met het geld gaan strijken. Larsson had dat laatste vast een vorm van vrouwenmishandeling (in dit geval van zijn vriendin waar hij al decennia mee samenwoonde) gevonden.

Dat is overigens tussen de regels door (soms net iets te opvallend en daardoor weer storend voor het verhaal) wel een interessant thema. Buiten sociale verbanden en netwerken blijken vrouwen maar al te vaak vogelvrij te zijn; niemand die ze mist in zo’n geval. Ik weet overigens niet helemaal zeker of Larsson dat zo heeft bedoeld, maar het is wel erg opvallend dat aan het einde van zo’n boek over vrouwenmishandeling één van de hoofdpersonen ernstig wordt gekwetst door het promiscue gedrag van een andere hoofdpersoon. Seks blijkt niet vrijblijvend te zijn. Dat vermoeden had ik al, maar het was me nog nooit op die manier in het oog gevallen. Door seks met wisselende partners kun je de ene door de andere partner kwetsen. Het is gewaagd om dat vrouwenmishandeling te noemen, maar er zit natuurlijk een kern van waarheid in; in ieder geval een kritische vraag. Vooral mannen hebben er hun mond vol van: vrije seks moet kunnen. Maar als één van hun partners dat vervolgens ook praktiseert, blijkt vaak dat ook de betreffende man zich tot in zijn hart geraakt voelt (noem je dat dan mannenmishandeling?).

Ik ben bang dat ik je op deze plek nog eens met Larsson moet vermoeien. Ik hoop voor mezelf en m’n gezin dat het niet ten koste van mijn broodnodige nachtrust kan gaan. Zzzzzzzz….