Roland Suso Richter – Dresden

Voor het eerst op Hyves gepubliceerd op 29 november 2007
(tot 23 december 10 x bekeken)

Langzaamaan durven ze het in Duitsland steeds meer aan om na te denken over het verleden van WOII. Eerst waren het voorzichtig aan de kleindochter van Himmler of de kleindochter van een onbelangrijke speler in het moordcomplot (rondom von Staufenberg) op Hitler. Maar langzamerhand ontstaan er ook films over dat verleden die in Duitsland zijn gemaakt. Eerst was er Der Untergang. Nu (2006) is er ook Dresden. Het viel me de laatste jaren al op dat Dresden een symbool in wording was. Want Rotterdam was 1. En Londen was 2. Maar Dresden loog er natuurlijk ook niet om. Ergens in de film ‘Fateless’ (waaraan Imre Kertész zelf ook een bijdrage leverde) zitten de oud-bewoners van het concentratiekamp Zeits op de puinhopen van Dresden. Daar is werkelijk niets van overgebleven. De een doet daar triomfantelijk over, maar een ander durft toch te betwijfelen of dat nou wel nodig was. Dresden komt ook als belangrijke verhaallijn terug in het verhaal van Jonathan Safran Foer (Extreem luid en ongelooflijk dichtbij; een van de betere boeken die ik ooit las). En nu is er in Duitsland dan een hele film over gemaakt.

Over de film zelf maak ik weinig woorden vuil. Het ontstijgt het standaard romantische plot nauwelijks of niet. Maar het brengt wel 2 belangrijke dingen in beeld. Ten eerste dat de verwoesting totaal was. Er bleef niets overeind. De wind droeg hier absoluut aan bij, maar er is ook wel enorm veel brandend vuil over deze stad uitgestort. Wat me vervolgens opviel in de film was de tweedeling van het duitse volk. Het ene deel merkte nauwelijks dat er een oorlog gaande was (ja, er waren verliezen, maar die werden natuurlijk vakkundig door Goebbels gemaskeerd). Het andere deel van het volk was totaal ontaard. Bij Günter Grass had ik dat ook al gelezen: als soldaat zonder marsorder was je je leven niet zeker. Een soldaat die in de film onder de grond net vader is geworden, wordt zonder pardon bovengronds afgeslacht door een paar bandieten in uniform. Ook dat is blijkbaar een herinnering die nu pas wordt uitgesproken, want zo duidelijk als in deze film en in het boek van Gunther Grass had ik die ontaarding tegen het ‘eigen’ volk (die we natuurlijk allang kenden van de concentratiekampen) nog niet eerder in beeld of woord gevat gezien.

Kortom: voor een avondje film is het een leuke vulling als je alleen het middelmatige verhaal bekijkt. Maar als je de film plaatst in de bewustwording die in Duitsland nu eindelijk van WOII lijkt te ontstaan (over geschiedenisvorming gesproken) is het een mooi document van hoe vandaag over die oorlog in Duitsland zelf wordt nagedacht.

Overigens, meer info kun je vinden op IMDB: http://www.imdb.com/title/tt0461658/.